مهارت های ارتباطی معلم در جهت سلامت دانش آموزان

درس معلم ار بود زمزمه محبتش       جمعه به مکتب آورد طفل گریز پای را

معلم از طریق افزایش دانش و تخصص خود و به کارگیری روش های صحیح آموزشی و فنون تدریس و برانگیختن حس کنجکاوی و خلاقیت دانش آموزان ، می تواند به رشد فکری و اعتلای اندیشه آنان کمک کند .

معلم باید با مبانی روانشناختی رشد و تحول شخصیت آشنا باشد و با بکارگیری روش های صحیح تربیتی به سلامت روانی دانش آموزان کمک کند .

معلم باید به کارگیری مهارت های ارتباطی صحیح و ایجاد روابط صمیمی و دوستانه از شدت اظطراب دانش آموزان بکاهد و کلاس را به محیطی دوستانه و صمیمی تبدیل کند همچنین با مشکلات رفتاری و روش های اصلاح رفتارهای ناسازگار آشنایی داشته باشد و در صورت لزوم آنها را به کار برند .

چند نمونه از راهبردهایی که معلم در رابطه با دانش آموزان باید به کار برد عبارتند از :

هنگام عصبانیت به شکل حمله کند نه به شخص

وقتی معلم در کلاس عصبانی می شود باید خشم خود را بدون اهانت به دانش آموز نشان دهد و آن چه را که احساس می کند و می بیند شرح دهد . معلم باید خشم خود را واضح و روشن بیان کند و دانش آموزان را مورد خشونت یا اهانت قرار ندهد تا آسیبی به روح آنها وارد نشود .

شعار معلم این است : خشم آری ، بی احترامی نه .

از بحث و مشاجره با دانش آموز بپرهیزد .

هنگامی که دانش آموز مرتکب خطایی می شود ، به جای اینکه معلم حالت تهاجمی یا دفاعی بگیرد ، با مهربانی و ملایمت اشتباه او را اصلاح کند و به جای بحث و اوقات تلخی که باعث اتلاف وقت و انرژی و ایجاد تعارض در کلاس می شود ، ناراحتی خود را با لحنی راسخ و غیر تهاجمی بیان کند .

معلم باید در نظر داشته باشد که موقعیت های بحرانی جای بحث و به تفاهم رسیدن نیست . بحث را زمانی باید شروع کرد که هر دو طرف و خونسرد باشند .

هنگامی که معلمی دچار هیجان و ناراحتی است باید از اتخاذ تصمیم برای هر نوع اقدامی خودداری کند و از دانش آموز بخواهد که بعد از کلاس در این باره صحبت کنند .

معلم نباید تصور کند که حمله های کلامی و اخلالگری های دانش آموز مخصوصاً در جهت اوست بلکه باید آنها را نشانه نا توانی و کمک خواهی در نظر بگیرد و سخت گیری را با ملایمت و ادب همراه کند تا دانش آموز متمایل به تغییر رفتار شود .

هرگز به دانش آموز لقب های زشت ندهد

لقب دادن تنها چیزی که به دانش آموز یاد می دهد همان لقب دادن است . در اثر القابی که معلم به دانش آموز می دهد دانش آموز کم کم تصویر ذهنی منفی از خود پیدا می کند و گویی القاب معلم را به خود می قبولاند و آنها را در مورد خودش باور می کند . و این باورها و تصورات منفی برشخصیت و عزت نفس او اثرات مخربی می گذارد که شاید غیر قابل جبران باشد . از طرفی اینگونه برخوردها جو تفاهم آمیز کلاس را بر هم زده و باعث رنجش و دلزدگی دانش آموز از معلم و کلاس می شود و حسی تنفر و انتقام گیری خیالی را در دانش آموز به وجود می آورد .

به جای تأکید برضعف های دانش آموز به توانایی ها و نقاط مثبت شخصیت او توجه کند .

اگر به جای توجه به بد رفتاری دانش آموز یا سرزنش او به خاطر ضعف هایش به جنبه های مثبت و خوشایند رفتار و توانایی های او توجه شود ، به ادراک کفایت و شایستگی دانش آموز کمک می کند و دانش آموز توانایی خود را باور کرده و خود را قادر به پیشرفت و جبران ضعف هایش می بیند .

به موقعیت توجه کند نه به خود دانش آموز

معلم به جای اینکه شخصیت دانش آموز را مورد قضاوت قرار دهد به عمل و کار انجام شده تأکید می کند . این مهمترین اصلی است که یک معلم در همه موقعیت ها باید مد نظر قرار دهد و حتی در هنگام تنبیه دانش آموز ، این عمل دانش ا»وز است که باید تنبیه شود نه خود دانش آموز و شخصیت او.

مثال : کتاب به روی زمین می ریزد .

رفتار غلط : چقدربی دقت و حواس پرت هستی . ( تأکید بر خود دانش آموز )

رفتار صحیح : کتاب ها ریخت ، زودتر جمع شان کن . ( تأکید بر عمل انجام شده )

به شخصیت دانش آموز احترام بگذارد .

احترام به دانش آموز باعث احساس ارزشمندی در او می شود و به رشد شخصیت او کمک می کند . حتی بدترین دانش آموزان از لحاظ رفتاری در مقابل شخصیت دادن خلع سلاح می شوند .

به دانش آموز مسئولیت بدهد

معلم باید تربیتی دهد که دانش آموز عوامل خارجی را کنار بگذارد و تصمیم گیری ها و کنترل رفتارها را شخصاً و با اراده خود به عهده بگیرد .

رفتارهای شایسته ، مناسب و سازگار را یاد بدهد

معلم باید سعی کند رفتارهای صحیح و سنجیده و اخطارهای غیر کلامی و شخصیت پر از مهر و صفای خود به دانش آموزان درس زندگی داده و ارزش های اخلاقی را به آنها منتقل کند و از این طریق نه تنها به سلامت روانی دانش آموزان کمک کند بلکه به رشد و اعتلای فرهنگی و بهداشت روانی جامعه نیز کمک کند .                               http://www.tehranedu.com   :منبع